De arbeidsmarkt in Nederland heeft steeds meer te maken met personeelskrapte. In de zorg- en welzijnssector is de nood misschien wel het hoogst. We zijn op zoek naar nieuwe manieren van werken, waarbij we met minder mensen hetzelfde of zelfs méér moeten realiseren. De zorgvraag neemt alleen maar verder toe én we hebben te maken hoge werkdruk, hoog verzuim, hoog verloop, weinig instroom en veel openstaande vacatures. Het thema Anders Kijken naar Werk staat inmiddels dus heel hoog op de agenda van bijna iedere zorgorganisatie.
In de praktijk
Een goed voorbeeld van hoe dit anders kijken in de praktijk werkt, is de aanpak van Astrid Bijl. Zij vroeg zich een paar jaar geleden al af ‘wat nou als je anders naar werk kijkt’? Als hoofdverpleegkundige cardiochirurgie bij een academisch ziekenhuis, was ze dringend op zoek naar personeel. Ze verdiepte zich in het thema en merkte dat veel organisaties vooral sleutelen aan de kant van de werkzoekenden en hun best doen om deze zo goed mogelijk te laten passen bij de bestaande functieprofielen. Maar, wat als er niet genoeg te sleutelen valt en er dus niet gematcht kan worden?
“Iedereen bleef maar zoeken naar het schaap met de vijf poten, maar ik wilde juist een beweging creëren door te sleutelen aan de werkkant zelf. Met 30% minder personeel dezelfde resultaten behalen'.
Astrid maakte er haar missie van: voldoende personeel vinden en dit duurzaam organiseren.
Astrid ging terug naar ‘de bedoeling’ en ontwierp een nieuw proces. Toen ze met haar pilot startte bestond 100% van haar team uit HBO-verpleegkundigen. Ze ging met hen in gesprek over de werkzaamheden die dagelijks verricht werden. De belangrijkste conclusie: ‘eigenlijk werkt iedereen op mbo-niveau'. Het team wilde dit veranderen, stapte af van functieprofielen en ging denken in rollen en competenties. Zo ontstond een nieuwe taakgerichte manier van werken met meer focus en ruimte voor ontwikkeling. ‘We doen nu allemaal waar we goed in zijn.’
Nieuwe medewerkers vond het team in nieuwe doelgroepen, zoals statushouders met een zorgachtergrond. Zij vonden niet alleen een fijne baan, maar merkten ook dat hun beheersing van de Nederlandse taal op het werk met sprongen vooruitging. ’Het team bestaat nu uit 30% hbo-, 30% mbo- en 30% niet opgeleide collega's.
Resultaat
Dat de aanpak succesvol en duurzaam is blijkt uit de gestegen tevredenheid van zowel medewerkers als patiënten. Bij de laatste groep steeg het cijfer zelfs van een 7 naar een 8,7! ‘Het geheim van onze aanpak is dat we de beweging samen tot stand hebben gebracht. Er is niemand iets opgelegd.’ Astrid raadt organisaties die met anders werken aan de slag willen aan om klein te beginnen.
“Start met een pilot en ga experimenteren met degenen die mee willen doen. Stel jezelf als organisatie de vraag ‘wat als ik morgen met 30% minder medewerkers het werk moet verzetten. Hoe kan ik dat voor elkaar krijgen? Alleen dan ga je anders kijken naar werk en kom je tot oplossingen die de bestaande situatie doorbreken. En laat los dat iedereen alles moet kunnen. Een schaap met vier of drie poten kan ook heel veel en beschikt vaak over verborgen kwaliteiten.’
Als projectleider bij het AWVN helpt Astrid samen met haar collega Maud Smulders (zorg)organisaties met belangrijke vraagstukken die vragen om een doorbraak in anders organiseren. De ervaringen en inzichten die ze opdoen, is inzet voor hun lobby in Den Haag. Samen met Driessen gaan zij nu aan de slag om werkgeluk naar organisaties te brengen. ‘De juiste kandidaat matchen bij de juiste organisatie op de juiste plek, zorgt voor een vergroting van de slagvaardigheid van een én voor werkgelukkige collega's’, aldus Maud.