Toch maak ik me ook wel zorgen. Vorige week las ik namelijk een artikel over een onderzoek van gynaecologenvereniging NVOG. Zij geven aan dat er steeds meer vrouwen zijn die zich ziek melden met burn-outklachten terwijl het eigenlijk klachten zijn die gerelateerd zijn aan de overgang. Overgangsklachten zijn blijkbaar vaak lastig te onderscheiden van burn-outklachten. Hoogste tijd om eens in te zoomen op dit onderwerp.
De overgang?
Eerst de theorie, want waar hebben we het nou eigenlijk over? Vrouwen hebben een eindig aantal eicellen in de eierstokken. Als je ouder wordt neemt de productie van de vrouwelijke hormonen af. Hierdoor worden de ovulatie en menstruatie steeds onregelmatiger en zullen ze uiteindelijk helemaal stoppen. Het proces wat hieraan voorafgaat is de overgang. Sommige vrouwen merken weinig van de overgang. Volgens gynaecologenvereniging NVOG heeft 20 procent van de vrouwen helemaal geen klachten. 80 procent van de vrouwen ervaart wel klachten en een kwart van de vrouwen heeft zelfs heel veel klachten.
Overgangsklachten
De klachten kunnen heel divers zijn zoals opvliegers, somberheid, hartkloppingen, vergeetachtigheid, nachtzweten, niet kunnen slapen. Kijkend naar de leeftijd van deze vrouwen, tussen ongeveer 40 en 55 jaar, gaat het om een groep die daarnaast ook nog een gezin draait, aan het werk is, mantelzorg verricht en middenin het leven staat qua sociale contacten. Veel vrouwen weten niet dat de klachten die ze ervaren te maken hebben met de overgang. Juist omdat ze het zo druk hebben wordt het al gauw verward met stress, depressie, overspannenheid of burn-out. Dit maakt dat vrouwen zich hiervoor ziek melden en soms onnodig lang uitvallen. Ook artsen leggen niet direct het verband met de overgang waardoor een andere diagnose wordt gesteld.
Overgang en werk
Ondanks dat de overgang geen ziekte is en er “nou eenmaal bijhoort” kunnen de klachten het werk negatief beïnvloeden. Ik vraag aan een paar lotgenoten hoe de overgang hun werk beïnvloedt. Een opvlieger tijdens een belangrijke vergadering is zeer ongemakkelijk. Ook sta je met je mond vol tanden als je de naam van een collega vergeet. En wat denk je van de gebroken nachten. Voor een moeder met kleine kinderen wordt dit al snel geaccepteerd maar bij een vrouw van middelbare leeftijd ligt dat toch buiten de verwachtingen.
Ook de ventilatie laat vaak te wensen over. Er kan geen raampje open in klimaat-gestuurde gebouwen. Tot slot hoor ik regelmatig van mijn lotgenoten dat ze niet als zeurkous gezien willen worden. Het is daarom niet snel een onderwerp van gesprek waardoor ze zelf zoeken naar oplossingen. Ze gaan bijvoorbeeld minder werken omdat het ze even te veel wordt of ze nemen af en toe een extra dag verlof op. Met even extra bijslapen in het weekend valt ook nog wel wat te repareren. De overgang is echter een situatie die langer duurt dan een paar weken en duurt meestal jaren. Veel vrouwen vinden het lastig om over de klachten te praten en nemen het niet al te serieus.
Wat kun je er aan doen?
Met name over de invloed van de overgang op het werk wordt nog maar weinig geschreven. Het zou goed zijn als de overgang bespreekbaar gemaakt wordt bij de huisarts en bedrijfsarts. Door deze openheid kunnen de medewerker en de leidinggevende samen kijken naar wat er wel kan. Er kunnen, zo nodig, (tijdelijke) aanpassingen in de werktijden, werkplek of werktaken gedaan worden. Door te erkennen dat het gaat om de overgang kan worden voorkomen dat je als medewerker onnodig lang thuis zit met een andere diagnose. Dat is een grote winst voor zowel de medewerker als de werkgever.
Net als de pubertijd en een zwangerschap hoort de overgang nou eenmaal bij het leven van een (werkende) vrouw. Hoogste tijd om dit te herkennen en de erkenning te geven die nodig is. Vooral nu er steeds meer vrouwen in deze leeftijd actief (blijven) deelnemen aan de arbeidsmarkt. In de verzuimbegeleiding van Driessen krijgen we regelmatig te maken met vrouwen in deze leeftijdscategorie. Heb jij vragen, tips of aanvullingen over dit onderwerp? Laat het mij weten!
Bronnen: NOS, Wikipedia, NRC