De eerste tip der tips voor een betere werk-privébalans? Je realiseren dat je maar een mens bent is een goed begin. Je zal zo af en toe je mindere momenten houden en dat mag. Is het fijn? Nee, absoluut niet maar een perfecte balans die je altijd vol weet te houden bestaat gewoonweg niet. (Don’t shoot the messenger..)
Kijk kritisch naar je leefstijl en gewoontes
Er is een oorzaak voor een minder goede werk-privébalans. Soms is die oorzaak duidelijk maar het kan nooit kwaad om alsnog je leefstijl onder de loep te nemen. Door te weinig slaap, niet al te gezonde voeding en weinig beweging kun je al snel het gevoel van disbalans hebben. Wanneer je hier niets aan doet kun je aan yoga of meditatie doen tot je erbij neervalt maar je zal weinig effect merken. Zorg eerst dat de basis goed zit. Een goede balans is maatwerk dus kijk goed naar jezelf en ga niet vergelijken met die vriendin waarbij alles vlekkeloos verloopt (ik heb trouwens sterk m’n twijfels of echt alles vlekkeloos verloopt).
Natuurlijk mag je ook weleens een taartje of zak chips eten. Je sportuurtje overslaan omdat je gewoon kapot bent mag ook best een keer. Je bent een mens, weet je nog? 😉 Maar zorg, over het algemeen, goed voor jezelf. Dat is de basis vanuit waar je door kunt pakken als je dat wilt.
Communiceer, plan en maak afspraken
Wil je veranderingen aanbrengen om een betere werk-privébalans te krijgen? Deel dit dan met je omgeving (op je werk én privé). Zo zijn zij op de hoogte dat ze weleens een andere reactie van je kunnen verwachten. Het antwoord “nee” bijvoorbeeld. Wanneer mensen dit niet van je gewend zijn kan dat rouw op hun dak vallen. Door bespreekbaar te maken dat je dingen anders gaat doen voorkom je misverstanden en vervelende reacties voor een heel groot deel.
Maak vervolgens afspraken die voor je leidinggevende, partner en voor jezelf haalbaar zijn. Door je grenzen in goed overleg af te bakenen kun je makkelijker loskoppelen. Doe je dit niet dan kan je het gevoel bekruipen dat je altijd overal verantwoordelijk voor bent en kun je nooit even loskoppelen.
Wat voor afspraken je kunt maken? Denk aan een parttime dag waarop je ook even echt een uurtje voor jezelf wil, zonder huishoudelijke taken, politieagent over de kids te spelen en zonder stiekem toch je werkmail te checken. Het is natuurlijk fijn als na dat uurtje je huis nog overeind staat. Licht daarom je partner wel even in en check ook op welk moment je dit dan het beste kan doen zonder dat je partner compleet in de stress schiet. Geen plotselinge “Schat ik ga nu een uur wandelen. Tot straks en succes met de kids en je werk!”
Voor je leidinggevende en directe collega’s is het uiteraard ook van belang om te weten dat je echt niet beschikbaar bent voor werkgerelateerde zaken. Dit scheelt je in momenten waarop je gestoord wordt maar ook in het nee zeggen.
Afspraken maken komt dus ook neer op plannen. Zonder planning zijn concrete afspraken echt lastig te maken. Een stukje verwachtingsmanagement, voor jezelf en je omgeving, geeft iedereen een realistisch beeld, voorkomt gedoe en maakt beslissingen maken en loskoppelen een stuk makkelijker.
De drie r-en voor werk-privébalans
Tijdens mijn opleiding Zorg & Welzijn, lang geleden, werd veel gesproken over de drie r-en; rust, reinheid en regelmaat. Wanneer je uit balans bent zijn deze extra belangrijk.
Regelmaat
Wanneer je gaat plannen en afspraken maakt is regelmaat een praktisch punt om mee te nemen. Regelmaat helpt je hoofd en lijf wennen aan het feit dat je rustmomenten hebt en helpt duidelijkheid scheppen naar je omgeving. Zij, en jij, hoeven zo niet steeds te schakelen of je wel of niet beschikbaar bent voor werk- of privézaken. Denk bijvoorbeeld aan een vaste parttime dag in plaats van elke week op een andere dag of neem op een vast tijdstip me-time.
Wanneer je thuiswerkt is regelmaat soms echt ver te zoeken. Alles loopt door elkaar heen en thuis is niet alleen thuis. Het kan je goed doen om je vast te houden aan vaste pauzemomenten en vaste werktijden. Is dit niet in te passen in jouw situatie let dan in elk geval op dat je geen pauzemomenten overslaat en dat je op tijd eet.
Regelmaat geeft structuur en structuur geeft ons een gevoel van controle. Wanneer jouw werk-privébalans ver te zoeken is, is een gevoel van controle iets wat je even nodig hebt om jezelf en jouw werk-privébalans weer op de rails te krijgen.
Rust
Regelmaat in het inplannen van rustmomenten is goed voor rust in je hoofd en lijf omdat je weet dat je even een oplaadmomentje hebt. Op een vast tijdstip naar bed gaan en opstaan is goed om gewend te raken aan nachtrust. Pak zo’n 7 tot 8 uur slaap per nacht en houd rekening met je slaapcyclus. Natuurlijk mag het in het weekend wat afwijken maar liever geen uren.
Op een vast tijdstip even afschakelen van je werk door echt een momentje rust te pakken helpt je om door de dag heen minder behoefte te hebben aan rust. Wanneer je dit structureel doet zal je namelijk gewend raken aan dat rustmoment en weet je (onbewust) dat je jouw rust krijgt. Dit hoeft maar een kwartiertje te zijn, met een kop koffie en zonder telefoon, maar dat kwartiertje gaat je veel opleveren.
Reinheid
Op de ‘r’ van reinheid ga ik hier niet al te diep in. Ja op tijd onder de douche stappen is verstandig, maar dat weten we wel. Denk ook aan de reinheid van je omgeving. Een opgeruimde omgeving zorgt voor een opgeruimd hoofd en zie maar eens rust te krijgen met overal gebruikte kopjes en borden om je heen.
Bewegen voor balans
Om in balans te blijven, zowel in je hoofd als op de weegschaal, is beweging een belangrijk punt. Doe minstens 150 minuten per week aan matig intensieve inspanning, verspreid over diverse dagen. Langer, vaker en/ of intensiever bewegen geeft extra gezondheidsvoordeel maar om te beginnen is 150 minuten per week helemaal prima.
Bewegen kan zo simpel zijn als een wandeling maken. Je hebt hier niets voor nodig, ook geen duur abonnement. Lopen heeft veel voordelen waaronder dat je hoofd weer even leeggemaakt wordt. Kun je niet weg omdat je geen oppas hebt of omdat je in thuisisolatie zit? Geen nood. Ook thuis kun je lopen.
Ook onder werktijd kun je bewegen. Ga tijdens een telefoontje even staan en loop op tijd naar het koffieapparaat, voor een kop koffie en het strekken van je benen. Doe daarnaast wat oefeningen aan je bureau en je komt al aardig in de buurt van 150 minuten per week bewegen.
Bewegen is niet alleen goed voor je botten en spieren maar houdt ook je hart en bloedvaten in conditie. Wanneer je beweegt, produceert je lichaam onder andere endorfines die stresshormonen bestrijden. Plus je lichaam maakt ook nog eens feel-good-hormonen aan die je vrolijker maken. Je kunt even ontladen, je werk vergeten of juist creatieve denkprocessen in gang zetten.
Bij mensen die sporten stroomt er meer zuurstof door belangrijke gebieden van hun hersenen, onder andere in het gebied waar besluiten worden genomen. Ben je weleens besluiteloos over iets? Ga dan lekker sporten! Het uitvoeren van krachtoefeningen vereist concentratie waardoor je echt even nergens anders aan denkt. Mindfulness dus!
Heb je te weinig tijd om te sporten? Dan is je planning structureel teveel. Het is uiteraard jouw keuze maar het is raadzaam om tijd vrij te maken.
Waarom lijstjes maken helpt
Hoe lekker is het wanneer je iets van je lijstje kan afstrepen? Nou, dát gevoel is dus precies waarom lijstjes werken. Daarnaast is natuurlijk het overzicht dat een lijstje je geeft erg handig en helpt het om je hoofd wat leger te krijgen. Rondfladderende gedachten van wat “moet” staan zo op papier en kun je loslaten. Lijstjes geven een gevoel van controle en laten we eerlijk zijn, dat is best een fijn idee wanneer jouw werk-privébalans uit balans is.
Waak er echter voor dat je ellenlange to do lijstjes maakt. Dat levert je juist stress op. Houd je lijstjes realistisch.
Prioriteiten in balans
Zo’n lijstje waarover ik het hierboven heb, is goed in te zetten bij het stellen van prioriteiten. Wat wil je? En wat wil je als je slechts op één ding mag focussen? Stel jouw top 5 samen en kijk of deze overeenkomt met je takenlijst voor deze week. Natuurlijk moeten we soms iets doen dat we liever niet doen maar welke prioriteit heeft dat? Is het echt van belang voor je werk of je gezin dan is het even door de zure appel heen bijten.
Leer om nee te zeggen. Je hoeft niet elk verzoek dat op je bordje komt te accepteren. Past het niet in je prioriteiten of in je tijd stel dan je grenzen. Op een aardige manier. Beargumenteer kort waarom je dit nu niet kunt doen en overleg. Wellicht is het iets dat je kunt terugleggen of delegeren of heeft het niet dusdanige spoed waardoor je het op een later moment kunt doen. Een moment dat jou wel uitkomt. Dit geldt voor taken op je werk maar ook voor verzoekjes die privé binnenstromen.
Prioriteiten stellen is ook een goede voor het hanteerbaar houden van je mailbox. Schrijf je uit voor irrelevante nieuwsbrieven en check je mail op vaste tijden in plaats van de hele dag door. Voor dat laatste is het verstandig om notificaties uit te zetten anders word je alsnog met je aandacht naar die mailbox getrokken. Maak daarnaast gebruik van mappen zoals een “actiemap”.
Prioriteiten stellen is van belang om in balans te komen. Houd je teveel ballen tegelijk in de lucht dan gaat het mis. Kies de voor jou belangrijke “ballen”, en kies een behapbaar aantal, dan is het een stuk makkelijker om ze in de lucht te houden zonder zelf in te storten van vermoeidheid. Bedenk je eens wat er dan met die spreekwoordelijke ballen gebeurt. Juist, die liggen dan allemaal op de grond. Weg werk-privébalans.
Perfectionisme en een goede werk-privébalans
Naast het stellen van prioriteiten, waarmee je een aantal spreekwoordelijke ballen expres laat vallen, is het van belang om de lat niet té hoog te leggen. Je hoeft niet alles perfect te doen. Sterker nog, dat kan simpelweg niet. Je werk tot in de puntjes perfect uitvoeren, de perfecte en gaafste traktatie voor de verjaardag van je kids, een perfect geplamuurd gezicht, een staart die never nooit uitzakt, geen vuiltje te vinden in je huis en nooit een aangebrande maaltijd. Want anders.. anders wat? Werk aan je perfectionisme. Vraag er desnoods hulp bij.
Ook je mindset hoeft niet perfect te zijn. Je mag ook best ooit chagrijnig zijn, negatief denken of gewoon een baaldag hebben. Plof lekker met een dekentje, een bak ijs, fles wijn en zak chips op de bank. Maar… kom er ook weer vanaf. Je mindset in balans hebben betekent dat het soms wat schommelt, niet dat je altijd het zonnetje in huis bent en alleen maar positieve gedachten hebt.
En zakt die cake, vers uit de oven, in? Baal er even van, vloek desnoods en denk dan als Elsa “let it go!” Een goede werk-privébalans begint in je hoofd.
Vraag om hulp
Voor velen een van de moeilijkste punten en ook de reden dat je uit balans bent: hulp vragen. Laat je leidinggevende, partner, familie of vrienden weten dat het even allemaal teveel is en dat je hulp kan gebruiken. Wellicht kunnen zij je ondersteunen, al is het met iets kleins of met een tip hoe iets makkelijker of sneller kan.
Een persoonlijk voorbeeld: Met werk en privé loop ik ook weleens over met als gevolg dat de voortuin een mini oerwoud is. En dat terwijl mijn gepensioneerde buurman graag tuiniert. Maar ik vraag geen hulp. Best dom toch? Vorige week trok ik mezelf toch die streep over en vroeg ik of hij zo af en toe, wanneer het hem uitkomt, mijn voortuintje een beetje in orde wil maken. Zijn reactie? “Hè hè, eindelijk vraag je het. Ik help je graag, dat weet je toch?” En ja dat weet ik. Maar man wat is hulp vragen lastig.
Wil je een goede werk-privébalans dan is het goed om je te realiseren dat je niet altijd alles alleen kan. Soms heb je gewoon wat hulp nodig en daar is niets mis mee.
Het belang van quality time
Zorg, naast je werk en momentjes van me-time, ook voor tijd met je gezin, familie en vrienden. Door het afbakenen van die tijd kun je er ook echt quality time van maken. Leg je telefoon weg en ga samen iets doen. Samen lunchen in de achtertuin, een spelletje doen, een oud fotoalbum doorbladeren of gewoon een goed gesprek. Het kan allemaal.
Begin de dag, als je de mogelijkheid hebt, al met zo’n momentje. Even de tijd nemen om interesse te tonen in de ander voordat de dag echt begint. Vraag bijvoorbeeld naar de plannen van de ander. Dit helpt om je verbonden te voelen en die verbondenheid zorgt dat de drempel lager wordt om iemand om hulp te vragen maar het helpt ook tegen schuldgevoel naar de mensen in je privéleven. Je legt contact en “verwaarloost” niemand.
Geniet van de kleine dingen. Hoe cliché ook. Die kop koffie, de geur van de Seringenboom in de achtertuin, dat mooie weggetje waar je dagelijks rijdt. Geniet ervan! Het brengt je hoofd tot rust en dat is nodig om in balans te komen en ben jij in balans dan krijg je ook beter grip op je werk-privébalans.
Quality time is een behoefte die we allemaal hebben. Negeer je die behoefte dan is de kans groot dat je uit balans raakt. Je hart luchten, steun of hulp krijgen, iets leuks doen of gewoon niet alleen zijn, het is van belang voor een goed leven. Het is belangrijk genoeg om in de piramide van Maslow te staan.
Relativeer waar het kan
Hoe belangrijk is het nou echt? Die taak die je niet af hebt, de afwas die nog gedaan moet worden of die huiswerkopdracht die je puber maar uit blijft stellen. Natuurlijk snap ik dat het fijner is als alles gewoon lukt en nog op tijd ook maar probeer te relativeren. Er zijn uiteindelijk maar weinig dingen écht belangrijk in het leven. Als je het mij vraagt staat gezondheid voorop. Wat plezier en voldoening komen er achteraan. Maar die afwas of huiswerkopdracht.. Probeer het zo te zien: als er meer gedaan is of het beter/ verder af is dan gisteren dan is er vooruitgang. De tijd dat “alles” onder controle is komt wel. Het is nu van belang dat je in balans komt.
Lummelen voor een goede werk-privébalans
Doe ook eens een keer niets. He-le-maal niets. Dat hoef je geen uur vol te houden, dat lukt waarschijnlijk alleen monniken, maar durf eens niks te doen zonder het zonde van je tijd te vinden. Niks doen helpt je om straks weer een stuk productiever aan je takenlijst te werken. Wij mensen behoren ook tot dieren dus mogen we ons ook best af en toe zo gedragen. Als een geit die staat te niksen in het gras bijvoorbeeld of een rondhangende aap. Lummelen helpt je creativiteit op gang waarmee je weer fris aan de slag kan maar wellicht ook opties bedenkt om je prioriteiten makkelijker haalbaar te maken en zo een betere werk-privébalans te creëren.
Samen een sterke werk-privébalans
Je zal vast niet de enige in je omgeving zijn die moeite heeft met een goede werk-privébalans. Wellicht worstelen je directe collega’s er ook wel in een bepaalde mate mee. Wat je dan voor jezelf én je collega kan doen is samen momenten inplannen die helpen om je hoofd leeg te maken en even tot rust te komen. Denk aan een lunchwandeling of, als het bij je past, samen mediteren. Plan het in je (outlook)agenda, zet de radio uit en neem samen even een korte pauze waarin je bijvoorbeeld een bodyscan meditatie doet. Dat je collega dit nodig heeft is een goede stok achter de deur om dit ook een beetje voor jezelf te doen want aan jezelf denken is soms erg lastig.
Een goede werk-privébalans is een vaardigheid. Het bestaat niet om plotseling goed in balans te zijn, er is geen quick fix. Je moet uitvinden wat jij nodig hebt en wat voor jou werkt en om te blijven balanceren moet je corrigeren. Denk maar terug aan de evenwichtsbalk bij de gymlessen van vroeger. Je moet enerzijds continue corrigeren, anderzijds moet je het corrigeren ook weer niet overdrijven want dan donder je van die balk af. Dit principe zie je terug bij het balanceren van werk en privé. De balans tussen niks doen en hard werken kan per week anders zijn en daar is niks mis mee. Corrigeer waar nodig maar doe dat rustig aan, neem er de tijd voor.
Bron: SoChicken.nl